W środę (15 marca) Parlament Europejski zgodził się na rozpoczęcie negocjacji w sprawie dwóch aktów, rozporządzenia i dyrektywy, mających ułatwić dostęp do sieci dla gazów odnawialnych i niskoemisyjnych, takich jak biometan i wodór.
Ustawodawstwo stworzyłoby również system certyfikacji dla gazów niskoemisyjnych i zapewniłoby konsumentom łatwiejszą zmianę dostawcy w celu wybrania w umowach gazów odnawialnych i niskoemisyjnych zamiast paliw kopalnych.
Szkielet wodorowy, biometan włączony do głównego nurtu
W poprawkach do dyrektywy, przyjętych w Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (ITRE) w lutym, eurodeputowani twierdzą, że korytarze wodorowe, określone w planie REPowerEU, powinny być wspierane odpowiednią infrastrukturą i inwestycjami. Celem jest zapewnienie wystarczającej zdolności transgranicznej do stworzenia zintegrowanego europejskiego rynku wodoru – tzw. „wodorowego szkieletu” oraz umożliwienia swobodnego przepływu wodoru przez granice.
Gaz z UE zastąpi 20% rosyjskich dostaw
W lutowych poprawkach do rozporządzenia, zgodnie z celami REpowerEU, posłowie mówią, że do końca 2030 r. państwa członkowskie powinny zapewnić łącznie co najmniej 35 mld m sześc. zrównoważonego biometanu. Byłby on produkowany i wprowadzany do systemu gazu ziemnego co roku w celu zastąpienia 20% importowanego rosyjskiego gazu ziemnego zrównoważoną, tańszą i lokalnie produkowaną alternatywą.
Posłowie proponują również zreformowanie Europejskiej Sieci Operatorów Systemów Przesyłowych Gazu (ENTSOG), aby obejmowała również operatorów sieci wodorowych. Nowa ENTSO&H byłaby zatem odpowiedzialna również za unijny dziesięcioletni plan rozwoju dla sieci gazowych i wodorowych.
Poprawki posłów obejmują również mechanizm koordynowania przez państwa członkowskie zakupów gazu, początkowo ustanowiony w trybie nadzwyczajnym.
Wycofanie gazu kopalnego
Posłowie chcą, aby kraje UE jak najszybciej wycofały się z kopalnego gazu ziemnego, biorąc pod uwagę dostępność alternatyw. Państwa członkowskie mogą zdecydować o wcześniejszym terminie wygaśnięcia kontraktów długoterminowych na gaz ziemny o nieobniżonej emisji przed końcem 2049 r.
Cytaty europosłów
Jens Geier (S&D, Niemcy), sprawozdawca ds. dyrektywy, powiedział: „To głosowanie to kolejny krok w kierunku Europy neutralnej dla klimatu. Parlament Europejski dopuszcza – w przeciwieństwie do propozycji Komisji – większą pewność inwestycji w infrastrukturę wodorową w oparciu o istniejącą sieć gazu ziemnego, zamiast nakładać ograniczenia na inwestycje. Apelujemy o wspólne planowanie infrastruktury gazowej, wodorowej i elektroenergetycznej w celu lepszej koordynacji systemów energetycznych w przyszłości. Dla konsumentów końcowych wodór ma być priorytetem w sektorach trudnych do dekarbonizacji, aby wesprzeć transformację europejskiego przemysłu i ograniczyć emisje gazów cieplarnianych. W obliczu obecnego kryzysu energetycznego wzmocnione zostaną prawa wrażliwych konsumentów i gospodarstw domowych dotkniętych ubóstwem energetycznym, na przykład poprzez zakaz odłączania w okresie zimowym”.
Jerzy Buzek (EP), sprawozdawca ds. rozporządzenia, powiedział: „Nadchodzi era wodoru. Aby tak się stało, potrzebujemy w UE stabilnych i wyważonych ram regulacyjnych, wsparcia finansowego oraz inwestycji w nową infrastrukturę. Dzięki tym przepisom przygotowujemy ją. Walka ze zmianami klimatycznymi i szybkie odejście od wszystkich rosyjskich źródeł energii w odpowiedzi na zbrodniczą inwazję na Ukrainę wymagają od nas przyspieszenia czystej i sprawiedliwej transformacji energetycznej oraz dostosowania rynku. Chcemy przyspieszyć rozwój biometanu i stworzyć zachęty dla producentów i konsumentów do przejścia na ekologiczny i niskoemisyjny wodór. W naszych regionach węglowych szczególne wsparcie powinno być udzielane na rzecz zwiększania udziału gazów odnawialnych i niskoemisyjnych. Wzmacniamy również system wspólnych zakupów gazu i zwiększamy przejrzystość wszystkich kontraktów gazowych w UE”.
Następne kroki
Posłowie rozpoczną teraz negocjacje z Radą, aby uzgodnić ostateczny kształt aktów prawnych.
Tło
Ten pakiet legislacyjny ma na celu wspieranie ściślejszej współpracy regionalnej w zakresie magazynowania gazu, ułatwienie wspólnych zakupów strategicznych zapasów oraz zachęcenie państw członkowskich do podjęcia działań w celu przeciwdziałania cyberatakom. Oba akty staną się kluczowym elementem nowych przepisów UE dotyczących sieci wodorowych, porównywalnymi z tymi, które już obowiązują w przypadku gazu ziemnego i energii elektrycznej.
Zaktualizowana dyrektywa będzie zawierała przepisy dotyczące praw konsumentów, operatorów systemów przesyłowych i dystrybucyjnych, dostępu stron trzecich i zintegrowanego planowania sieci oraz niezależnych organów regulacyjnych.
Zaktualizowane rozporządzenie będzie skłaniać do zwiększenia udziału wodoru i gazów odnawialnych w ramach istniejącej infrastruktury gazu ziemnego poprzez wysokie zniżki taryfowe. Obejmuje ono przepisy ułatwiające mieszanie wodoru z gazem ziemnym i gazami odnawialnymi oraz ściślejszą współpracę UE w zakresie jakości i magazynowania gazu.
Źródło: materiały prasowe. Zdjęcie ilustracyjne – fot. Shutterstock.
