Bibliotheque Polonaise de Bruxelles (cz. 2.)

A wydawałoby się, że Państwo Polskie posiada wystarczającą liczbę instytucji powołanych do dbania o interesy kultury polskiej za granicą. Wydawałoby się też, że wystarczająca liczba urzędników jest sowicie opłacana z państwowej kasy, także po to, aby istniejąca od dziesięcioleci jedyna biblioteka polska w stolicy Europy mogła liczyć na 1400 euro miesięcznej dotacji. Tak, jeden tysiąc czterysta euro. Biorąc pod uwagę liczbę polskich parlamentarzystów na co dzień pracujących w Brukseli (51) i szybko licząc, na jednego przypada 27,45 euro czyli koszt 10 porannych kaw (i to nie w luksusowym lokalu).
Nawet tyle nie jest warta placówka od dziesięcioleci krzewiąca kulturę polską w stolicy Europy. Żaden bowiem z parlamentarzystów, żadna instytucja Państwa Polskiego nie odpowiedziała na dramatyczne listy kierowane do nich z Bibliotheque Polonaise de Bruxelles.
Oto list, który dotarł ostatnio do Redakcji z Brukseli:
Dziękuję serdecznie za naszą rozmowę telefoniczną i Państwa zaangażowanie w pomoc naszej Bibliotece.
Tuż po naszej rozmowie skontaktowałem się z częścią Zarządu. Pozostanie Biblioteki w miejscu, w którym do tej pory istniała, nie jest możliwe. Ponieważ obowiązywało nas trzy-miesięczne wypowiedzenie musimy opuścić lokal w ciągu następnych 12 dni. O tym już pisaliśmy w listach do Konsula Generalnego w Brukseli i w naszym liście otwartym. Bez tego kroku groziłoby nam popadnięcie w poważne, wielotysięczne długi.
Podejmowaliśmy te działania z wielkim żalem i niechęcią dlatego, że Biblioteka Polska w Brukseli ze względu na swoje wyjątkowe miejsce, jakim jest Stolica Europy i Centrum Struktur Europejskich, miała potencjał, aby stać się ważnym miejscem dla wzmacniania i aktywizacji środowiska polonijnego w Belgii, które z kolei poprzez wzrost świadomości kultury polskiej staje się „ambasadorem” Polski w środowiskach belgijskich i międzynarodowych. Biblioteka mimo swojej nazwy była nie tylko miejscem czytelni i wypożyczalni książek z bogatego ponad 12 000 księgozbioru, ale stała się miejscem, w którym toczyło się życie kulturalno-oświatowe w szerokim tego słowa znaczeniu.
Biblioteka Polska w Brukseli od przeszło 60 lat była ważnym miejscem międzypokoleniowych spotkań Polonii belgijskiej. W ostatnich latach działalność samej Biblioteki spowolniła się głównie z dwóch powodów:  po pierwsze, ze względu na przekonanie, że inne instytucje i centra polonijne przejmą rolę w integracji wśród polonii belgijskiej i aktywizacji tych środowisk i po wtóre, ze względu  na podeszły wiek członków zarządu Biblioteki. Okazało się, że inne centra polonijne nie przejęły tej ważnej roli jaką jest wzmacnianie więzi i aktywizacja środowiska polonijnego. Wielki brak miejsca kulturalno-oświatowego w rodzaju Domu Polskiego jest silnie odczuwany obecnie w Brukseli i całej Belgii.
Biblioteka otrzymywała finansową pomoc od 1999 roku najpierw od Senatu RP, a od 2010 roku od MSZ. Dofinansowanie zostało wstrzymane w 2013 roku i w raporcie ówczesnego Konsula Generalnego Piotra Wojtczaka zaklasyfikowano naszą Bibliotekę jako placówkę bez perspektyw z zaleceniem jej zamknięcia i oddania zbiorów zainteresowanym instytucjom.
Jedyną możliwością kontynuowania działalności i warunkiem otrzymania na  nowo pomocy finansowej miało być zdynamizowanie i ożywienie działalności Biblioteki wraz z „odmłodzeniem” zarządu.  Zaraz po wyborze nowego Zarządu BPB, w sierpniu 2014 roku, spotkaliśmy się z panami Ambasadorem i Konsulem Generalnym i mieliśmy przekonanie, że otrzymamy wsparcie finansowe przy spełnieniu warunków. Wtedy już też wspomnieliśmy, że środki własne Biblioteki wystarczą jedynie do lata/jesieni  2015 roku. Dokonaliśmy ożywienia działalności Biblioteki w ciągu kilku miesięcy przy ogromnym wysiłku Zarządu i ludzi zgromadzonych wokół BPB. Działalność  obejmowała każdą grupę wiekową, od zajęć dla dzieci począwszy po zajęcia z zakresu umiejętności komputerowych dla dorosłych i seniorów, lekcje polskiego dla cudzoziemców, francuski dla Polaków, spotkania kulturalne, patriotyczne, wydarzenia okolicznościowe i inne.
W połowie marca 2015 roku otrzymaliśmy informację z Konsulatu RP w Brukseli o przyznaniu nam 850 euro na 2015 rok, a kilka tygodni później informację z MSZ o przyznaniu około 3750 euro. Zasoby Biblioteki „topniały” w szybkim tempie i z nich mieliśmy zabezpieczyć działalność na kolejne 17 miesięcy, do jesieni 2016 roku, kiedy ewentualnie otrzymalibyśmy nowe dofinansowanie. W gronie Zarządu przeanalizowaliśmy nową sytuację. Przy skromnych kosztach około 2000 euro miesięcznie oznaczało 17×2000 euro = 34 000 euro. W tamtym czasie dysponowaliśmy jedynie 12 000 euro.  
Zaczęliśmy wtedy szukać nowych rozwiązań. Wielokrotnie pisaliśmy do Konsulatu RP w Brukseli z kopiami do licznych instytucji rządowych i pozarządowych. Czas biegł nieubłagalnie, a my nie odnotowaliśmy do tej pory praktycznie żadnej reakcji na nasze pisma. Jedyną pisemną odpowiedź po naszych interwencjach i osobistych naciskach otrzymaliśmy od Naczelnika ds. Finansów w Departamencie Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą (DWPPG) pana Tomasza Orczyka, który poinformował nas, że MSZ wypracowuje wraz z Ambasadą RP w Brukseli rozwiązanie. Takie rozwiązanie nigdy nie dotarło. Zalecenie ówczesnego Konsula RP Wojtczaka wydaje się nam tym, które „naznaczyło” naszą Bibliotekę „na stratę”.
Konsekwencje likwidacji BPB są duże i jesteśmy przekonani, że Polonia belgijska nieraz będzie powracała i badała zasadność takiej decyzji.
W gronie ludzi zgromadzonych wokół Biblioteki jest wiele osób, które pragną reaktywować działalność Biblioteki w podobnym do tej pory kształcie. Jeśli znajdziemy środki finansowe na ten cel myślimy, że będzie to możliwe. Na razie, musimy przeanalizować całą sytuację na nowo i zbadać nowe możliwości tak, aby ewentualne nowe przedsięwzięcie miało szanse na dobre funkcjonowanie.
Raz jeszcze dziękuję za wszelką życzliwość i pomoc.
Krzysztof Skotnicki
Sekretarz Biblioteki Polskiej w Brukseli
Publikujemy wszystkie materiały, które otrzymaliśmy z Brukseli, dokumentujące zabiegi pracowników biblioteki o uratowanie placówki. Publikujemy też tekst listu, który jako Redakcja wysłaliśmy do wszystkich polskich posłów do Parlamentu Europejskiego.
                            Warszawa, dnia 25 września 2015 roku
Redakcja Eurogospodarki
ul. Zielna 37
00 – 108 Warszawa
                                     Pan(i) Poseł
                                    ……………………………
                                    Rue Wiertz/Wiertzstraat 60
B-1047 Bruxelles/Brussel
Belgique/België
Szanowny (a) Panie (i)
Przesyłamy zamieszczony w sierpniowym wydaniu miesięcznika Eurogospodarka artykuł pod tytułem Bibliotheque Polonaise de Bruxelles – Biblioteka Polska w Brukseli umiera pod okiem naszych parlamentarzystów unijnych z prośbą o zajęcie stanowiska w tej sprawie.
Z wyrazami szacunku
                                    Redaktor Naczelny
                                    Wojciech Dmochowski
 
Lista adresatów:
anna.fotyga@europarl.europa.eu
janusz.lewandowski@europarl.europa.eu
jaroslaw.walesa@europarl.europa.eu
janusz.zemke@europarl.europa.eu
kosmatadeusz.zlotowski@europarl.europa.eu
tadeusz.zwiefka@europarl.europa.eu
karol.karski@europarl.europa.eu
barbara.kudrycka@europarl.europa.eu
michal.boni@europarl.europa.eu
danuta.huebner@europarl.europa.eu
marek.jurek@europarl.europa.eu
zdzislaw.krasnodebski@europarl.europa.eu
michal.marusik@europarl.europa.eu
jaroslaw.kalinowski@europarl.europa.eu
zbigniewkrzysztof.kuzmiuk@europarl.europa.eu
julia.pitera@europarl.europa.eu
jacek.saryusz-wolski@europarl.europa.eu
janusz.wojciechowski@europarl.europa.eu
ryszard.czarnecki@europarl.europa.eu
andrzej.grzyb@europarl.europa.eu
agnieszka.kozlowska-rajewicz@europarl.europa.eu
krystyna.lybacka@europarl.europa.eu
adam.szejnfeld@europarl.europa.eu
krzysztof.hetman@europarl.europa.eu
miroslaw.piotrowski@europarl.europa.eu
elzbieta.lukacijewska@europarl.europa.eu
stanislaw.ozog@europarl.europa.eu
tomasz.poreba@europarl.europa.eu
edward.czesak@europarl.europa.eu
beatabarbara.gosiewska@europarl.europa.eu
ryszardantoni.legutko@europarl.europa.eu
czeslaw.siekierski@europarl.europa.eu
roza.thun@europarl.europa.eu
bogdan.wenta@europarl.europa.eu
stanislawjozef.zoltek@europarl.europa.eu
jerzy.buzek@europarl.europa.eu
adam.gierek@europarl.europa.eu
januszryszard.korwin-mikke@europarl.europa.eu
jan.olbrycht@europarl.europa.eu
boleslaw.piecha@europarl.europa.eu
marek.plura@europarl.europa.eu
jadwiga.wisniewska@europarl.europa.eu
lidiajoanna.geringerdeoedenberg@europarl.europa.eu
robertjaroslaw.iwaszkiewicz@europarl.europa.eu
dawid.jackiewicz@europarl.europa.eu
danuta.jazlowiecka@europarl.europa.eu
kazimierzmichal.ujazdowski@europarl.europa.eu
bogdan.zdrojewski@europarl.europa.eu
marekjozef.grobarczyk@europarl.europa.eu
boguslaw.liberadzki@europarl.europa.eu
dariusz.rosati@europarl.europa.eu