Rada Ministrów przyjęła 3 stycznia 2023 r. program „Pomoc dla sektorów energochłonnych związana z nagłymi wzrostami cen gazu ziemnego i energii elektrycznej w 2022 r.” Założenia programu zostały w grudniu 2022 r. zaakceptowane przez Komisję Europejską. W puli programu jest 5 mld zł. Wypłata środków powinna nastąpić w lutym tego roku. Przewiduje się, że ze wsparcia skorzysta ok. 1000 firm, w tym przede wszystkim średnie i duże.
„To kolejny etap rządowego wsparcia dla przedsiębiorstw energochłonnych z budżetem aż 5 mld zł. Pierwszym było przyznanie w 2022 r. rekompensat 92 podmiotom za 2021 r. na kwotę prawie 800 mln zł” – informuje minister rozwoju i technologii Waldemar Buda.
„Łagodzimy skutki wzrostu cen energii elektrycznej i gazu wśród przedsiębiorstw, wywołane rosyjską agresją na Ukrainę. Niezbędne jest wsparcie państwa m.in. w tych gałęziach, na które ceny energii wpływają najmocniej. Część polskich firm energochłonnych mierzy się dziś z problemami, mogącymi skutkować częściowym lub pełnym wstrzymaniem produkcji. Powodowałoby to niedobory surowców i półproduktów, a tym samym zakłócenia w łańcuchu dostaw wielu produktów. Przerwy w dostawach podstawowych części i surowców skutkują wstrzymaniem produkcji wielu towarów potrzebnych w codziennym życiu. Widzieliśmy to już w pandemii na przykładzie przerw w dostawach mikroprocesorów z Azji Wschodniej” – dodaje minister Waldemar Buda.
Firmy działające w branżach energochłonnych są niejednokrotnie znaczącym pracodawcą na lokalnym rynku pracy. Zatrudniają one nawet do kilku tysięcy pracowników w jednym zakładzie. W niektórych miastach zakłady przemysłowe dostarczają ciepło systemowe dla lokalnych społeczności. Obecna sytuacja na rynku energii może stanowić zagrożenie dla tysięcy miejsc pracy, jak i dla możliwości dostarczania ciepła do mieszkańców osiedli mieszkaniowych.
Zgoda Komisji Europejskiej
Program został opracowany na podstawie ustawy z 29 września 2022 r. o zasadach realizacji programów wsparcia przedsiębiorców w związku z sytuacją na rynku energii w latach 2022-2024.
W kwestii zgodności z unijnym prawodawstwem, bazuje on na opublikowanych w październiku br. przez Komisję Europejską zaktualizowanych „Tymczasowych kryzysowych ram środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki po agresji Rosji wobec Ukrainy”.
Komisja Europejska notyfikowała program 20 grudnia 2022 r., potwierdzając jego zgodność z unijnym prawem pomocy publicznej.
Dla kogo pomoc
Szacuje się, że grupa przemysłów, która będzie mogła skorzystać z pomocy, zużywa rocznie ponad 20 TWh energii elektrycznej, czyli ponad jedną trzecią zużycia wszystkich firm przemysłowych. To takie branże jak: hutnictwo, ceramika, produkcja cementu czy nawozów.
Do programu będą kwalifikować się przedsiębiorcy prowadzący swoją działalność w Polsce, którzy spełniają łącznie dwa warunki:
Koszty zakupu energii elektrycznej i gazu ziemnego stanowiły co najmniej 3 proc. wartości ich produkcji w 2021 r. lub 6 proc. wartości produkcji w pierwszej połowie 2022 r.
Co najmniej połowa ich przychodów lub wartości produkcji pochodziła z działalności w kodach PKD lub kodach PRODCOM wymienionych na liście sektorów szczególnie narażonych na skutki kryzysu, opracowanej przez Komisję Europejską.
Wsparcie finansowe
Budżet programu to ponad 5 mld zł.
Kwota wsparcia będzie zależeć od wysokości kosztów kwalifikowanych poniesionych przez przedsiębiorcę od lutego do grudnia 2022 r. Są to koszty zakupu gazu i energii wynikające ze wzrostu cen wyższego niż o 50 proc. względem średniej ceny z 2021 r.
Obowiązywać będą dwa maksymalne limity pomocy uzależnione od sytuacji finansowej przedsiębiorcy. Limit podstawowy wynosi 50 proc. kosztów kwalifikowanych, maksymalnie do 4 mln euro na grupę kapitałową. Do zwiększonego limitu pomocy uprawnione będą przedsiębiorcy, którzy odnotowali spadek wskaźnika EBITDA (miara rentowności przedsiębiorstwa) o co najmniej 40 proc. pomiędzy całym rokiem 2021 a 2022 albo pomiędzy drugim półroczem 2021 r. a drugim półroczem 2022 r. Zwiększony limit będzie dotyczył również tych firm, które w obu tych okresach odnotowały ujemny wskaźnik EBITDA. Kwota wsparcia w zwiększonym limicie może wynieść do 80 proc. kosztów kwalifikowanych aż do 50 mln euro na grupę kapitałową.
Nabór wniosków
Operatorem programu będzie Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Nabór wniosków powinien zostać uruchomiony do połowy stycznia. Przedsiębiorcy będą mieli 14 dni na składanie wniosków od dnia opublikowania przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii oraz operatora programu informacji o możliwości składania wniosków.
Wypłata środków powinna nastąpić w lutym br.
Źródło: PAP. Zdjęcie ilustracyjne – fot. Shutterstock.
