Komisja Nadzoru Finansowego została powołana do życia ustawą z 21 lipca 2006 r. Sprawuje nadzór nad polskim sektorem finansowym Papierów Wartościowych i Giełd, Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych oraz Generalnym Inspektoratem Nadzoru Banku. O tym, że jest to instytucja o bardzo dużych kompetencjach i szerokim charakterze działania, świadczy jej siedmioosobowy skład: przewodniczący, dwóch jego zastępców i czterech członków: prezes Narodowego Banku Polskiego, przedstawiciel prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej, przedstawiciel ministra finansów oraz przedstawiciel ministra pracy i polityki społecznej.
Komisja Nadzoru Finansowego jest instytucją o bardzo rozległym zakresie kompetencji i obowiązków. Jej podstawowym zadaniem jest nadzór nad polskim rynkiem bankowym. Zajmuje się także prawidłowym funkcjonowaniem polskiego rynku emerytalnego i kapitałowego. KNF obejmuje swoim nadzorem także rynek ubezpieczeniowy oraz działalność kas spółdzielczych i różnych innych instytucji finansowych. Te zadania są realizowane przez kontrolę i ciągłe analizowanie funkcjonowania tych rynków tak, aby zapewnić im jak najbardziej przejrzyste, uczciwe i efektywne działanie.
Jednym z ważniejszych zadań KNF jest takie analizowanie rynku, by zapobiec różnego rodzaju nieprawidłowościom, np. przypadkom naruszania prawa, od tych drobnych do globalnych, grożących nawet dużym kryzysem finansowym. KNF ma być postrzegana jako instytucja gwarantująca obywatelom bezpieczeństwo korzystania z usług bankowych, ubezpieczeniowych czy realizujących różnego rodzaju operacje finansowe.
KNF posiada szerokie kompetencje nakładania kar finansowych wobec instytucji, które łamią polskie prawo
Od momentu swojego powstania komisja ukarała prawie 400 podmiotów karami od kilku do kilkuset tysięcy złotych, zanotowano kilkadziesiąt przypadków odebrania lub czasowego zawieszenia licencji na wykonywanie działalności finansowej.
Ważnym zadaniem KNF jest prezentacja i promocja polskiego rynku usług finansowych zarówno w kraju, jak i za granicą. Dlatego prowadzi działania informacyjne oraz wspomaga rynek tak, by wzrastała jego wartość i międzynarodowa konkurencyjność. Istotnym zadaniem KNF jest też współpraca przy zmienianiu, modyfikowaniu przepisów mających na celu unowocześnienie działalności banków, firm ubezpieczeniowych oraz innych instytucji finansowych, np. SKOK-ów. Zajmuje się także polubownym rozstrzyganiem sporów w środowisku finansowym.
Komisja Nadzoru Finansowego systematycznie publikuje informacje i analizy opisujące jej działania. Zdaniem ekspertów finansowych jest to znakomity materiał dla konsumentów, którzy chcą np. zaciągnąć kredyt czy też nabyć papiery wartościowe lub skorzystać z usług jakiejś instytucji. Przykład Amber Gold jest tu bardzo znaczący. KNF nigdy nie popierała funkcjonowania tamtej organizacji, a nawet przed nią ostrzegała. Wszystkie tego typu instytucje KNF umieszcza na swojej czarnej liście. W skrajnych przypadkach Komisja składała i składa doniesienia do prokuratury. Komisja, analizując nowoczesne formy bankowych rozliczeń, zakazała stosowania formy screen scraping, czyli automatycznego odczytywania danych klientów z ich serwisów transakcyjnych w innych bankach, co miało znacznie uprościć system udzielania kredytów przez przyspieszenie weryfikacji ich zdolności kredytowej. Najważniejszym powodem zakazu KNF były kwestie związane z bezpieczeństwem klientów bankowości elektronicznej. Screen scraping jest bowiem oparty na przekazaniu logingu i hasła do systemu transakcyjnego innemu bankowi, co może być wykorzystane przez hakerów zajmujących się łamaniem systemów zabezpieczeń bankowych, m.in. atakami phishingowymi.
Konkretny wniosek dla czytelnika: przed zrealizowaniem ważnej transakcji, np. nabycia papierów jakiegoś parabanku czy zawarcia umowy kredytowej, warto sprawdzić w KNF, czy nie jest to związane z ryzykiem utraty pieniędzy.
