Nie lekceważ zapalenia zatok!

Zatoki to powietrzne przestrzenie w czaszce, które są połączone z jamami nosa. To one biorą udział w powstawaniu głosu (nadają mu barwę), a wraz z nosem tworzą część dróg oddechowych. Zatoki przynosowe działają jak poduszki powietrzne, chroniąc to, co w naszym organizmie jest najważniejsze – nasz mózg. Dlatego należy o nie szczególnie dbać.
Błędne koło
Do zapalenia zatok dochodzi, kiedy między zatokami a nosem powietrze nie może swobodnie przepływać i śluz, który produkuje błona śluzowa (w czasie doby nawet do 1000 ml), nie może spływać. Ma wówczas zablokowane naturalne ujście z zatok. Taki stan sprzyja rozwijaniu się procesu zapalnego. A to z kolei prowadzi do obrzęku błony śluzowej i rozwoju zakażenia i osłabienia całego układu odpornościowego.
Najczęstszą przyczyną zapalenia zatok są zakażenie, alergia, przeziębienie lub wady w budowie nosa (wrodzone lub nabyte np. po urazie). U ponad połowy badanych osób infekcja wirusowa górnych dróg oddechowych spowodowała zapalenie zatok przynosowych. Zarażamy się drogą kropelkową, tj. przez kichanie i kaszel. Wówczas naturalna wydzielina, z powodu obrzęku, zostaje unieruchomiona wraz z powietrzem w zablokowanej zatoce, co powoduje ucisk, w wyniku którego jest odczuwalny ból.
Co trzeci Polak cierpi na alergiczny nieżyt nosa, który nieleczony lub leczony nieprawidłowo łatwo może przerodzić się w zapalenie zatok przynosowych. Kolejnym winowajcą jest np. krzywy nos. Jeżeli przegroda nosa jest skrzywiona, a dodatkowo wystąpi alergia lub infekcja – może dojść do obrzęku błony śluzowej i blokady ujścia zatok. Natomiast u dzieci niedrożność zatok może spowodować powiększony trzeci migdałek gardłowy.
Objawy
Zazwyczaj początek ostrego zapalenia zatok jest nagły. Zaczyna się od niedrożności nosa i kataru. Z czasem dołącza ból zatok lub uczucie ucisku w obrębie twarzy, zaburzenia węchu i osłabienie. Bóle nasilają się przy pochylaniu głowy do przodu oraz przy każdym wysiłku fizycznym. Chorobie może towarzyszyć gorączka, złe samopoczucie, a nawet utrata apetytu.
Leczenie
W celu złagodzenia objawów chorobowych stosuje się środki przeciwbólowe, przeciwzapalne, działające obkurczająco na błonę śluzową nosa i ujść zatok przynosowych (np. preparaty zawierające połączenie ibuprofenu z pseudoefedryną, która zmniejsza obrzęk i udrożnia nos). Chorzy często mają trudności z właściwym stosowaniem leków w postaci kropli, dlatego w przypadku ostrego zapalenia zatok powinno stosować się preparaty w tabletkach. Jednym z takich leków jest Ibuprom zatoki. Bardzo dobre właściwości leku potwierdził laryngolog dr Jarosław Kosek.
Czasami bywa, że samodzielne leczenie nie likwiduje choroby. Jeżeli po pięciu dniach dolegliwości nadal są odczuwalne, wówczas niezbędna jest wizyta u lekarza. Może być wtedy konieczne leczenie glikokortykosteroidami a nawet antybiotykami.
Bezwzględnego i pilnego skierowania na leczenie szpitalne wymagają chorzy, u których wystąpiły objawy: m.in. obrzęk powiek, przemieszczenie gałki ocznej, podwójne widzenie czy też obrzęk tkanek miękkich w okolicy czoła.
Jak zapobiegać chorobie?
Możemy zmniejszyć ryzyko zapalenia zatok, jeśli będziemy przestrzegać kilku podstawowych zasad: musimy dbać o drożność nosa i unikać zanieczyszczonego powietrza (zwłaszcza dymu papierosowego, pyłów, związków chemicznych). Należy również pić dużo płynów i pamiętać o zapewnieniu odpowiedniej wilgotności powietrza (kładziemy mokre ręczniki na kaloryferach).
BARBARA WOŹNIAK
Nieleczone lub niewłaściwie leczone zapalenie zatok może powodować wiele groźnych powikłań: zapalenie nerwu wzrokowego, opon mózgowych, zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej czy nawet ropień mózgu! Powikłania pojawiają się u 3 proc. chorych. Aż u 12 proc. przypadków z powikłaniami oczodołowymi zapalenia zatok wystąpiło pogorszenie lub całkowita utrata wzroku.
dr Jarosław Kosek: – Do kampanii „Zdrowe zatoki” najczęściej zgłaszały się osoby po 40. roku życia, ale przedział wiekowy był naprawdę różny – od niemowląt po 99 lat! Kamera termowizyjna widzi to, co emituje nasze ciało. Badania termowizyjne są bezinwazyjnymi badaniami przesiewowymi, stąd udział w nich nawet niemowląt. Jednak najbardziej miarodajne badania są wykonywane u osób po 15. roku życia, ponieważ zatoki czołowe w tym wieku są już wykształcone. Podczas leczenia stanu zapalnego zatok powinno zaaplikować się lek przeciwzapalny, który udrożni zalegającą wydzielinę (może być w aerozolu). Nie jest prawdą, że jak ktoś raz leczył zatoki, to jest bardziej narażony na ich infekcje. Jeżeli infekcja była dobrze wyleczona, to nie powinny pojawiać się problemy z zatokami. Nawroty choroby mogą być spowodowane zmianami strukturalnymi, np. krzywą przegrodą nosową, lub innymi anatomicznymi zmianami w budowie nosa. Należy wiedzieć, że niewłaściwie leczone lub nieleczone zatoki mogą doprowadzić do utraty węchu. Ale tę przypadłość można wyleczyć. Przede wszystkim należy pamiętać, aby udrożniać ujście zatok. W badaniach uczestniczyły osoby z różnych środowisk, głównie mieszkańcy dużych aglomeracji. Obecnie mamy wszędzie zanieczyszczone środowisko, które źle wpływa na nasze zatoki. Niestety, dodatkowo na zapalenie zatok narażone są osoby palące papierosy!
źródło: Eurogospodarka 4/2010