Co się dzieje z lokatą po śmierci lokatodawcy?

Wydanie pisemnej dyspozycji daje możliwość wskazania osoby lub osób z kręgu najbliższych, którym w razie śmierci właściciela rachunku będą z niego wypłacone pieniądze. Środki z tego rachunku, do którego lokatodawca złożył dyspozycję na wypadek śmierci, nie wchodzą w skład spadku.
Dyspozycja na wypadek śmierci daje możliwość wyboru osoby, która ma otrzymać środki po śmierci lokatodawcy. Można obdarować np. wnuka, który za życia rodziców nie dziedziczy po dziadkach. Jest to też sposób na szybką wypłatę gotówki, bez przeprowadzania procedury spadkowej. Jednak kwota zapisu jest ograniczona. W Spółdzielczych Kasach Oszczędnościowo-Kredytowych nie może ona przekraczać sumy przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, ogłaszanej przez prezesa GUS, w okresie pięciu lat kalendarzowych poprzedzających wypłatę, czyli ok. 120 tys. zł. W bankach nie może przekraczać 20-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat z zysku za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku, czyli kwoty 48 tys. zł.
Ograniczenia dotyczą również osób, które możemy wskazać w dyspozycji na wypadek śmierci. Nie może to być konkubent, opiekunka ani dalszy krewny. Właściciel rachunku może obdarować tylko: małżonka, rodziców, dziadków, dzieci, wnuki i rodzeństwo.
Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe mogą również wypłacić część zdeponowanych przez lokatodawcę środków (koszty pogrzebu) osobie, która przedstawi rachunki stwierdzające wysokość wydatków związanych z pogrzebem, ale tylko w wysokości nieprzekraczającej kosztów urządzenia pogrzebu zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w danym środowisku.
Dyspozycja na wypadek śmierci może dotyczyć tylko trzech rodzajów rachunków: oszczędnościowych, oszczędnościowo-rozliczeniowych oraz lokaty terminowej. Musi być złożona w formie pisemnej. Suma, jaka ma być wypłacona danej osobie, może być wskazana pośrednio, np. w pełnej wysokości ustawowego limitu lub w jakiejś jego części. Dyspozycja na wypadek śmierci może być w każdym czasie zmieniona albo odwołana na piśmie.
Nadwyżka pozostała na rachunkach wchodzi w skład spadku (masy spadkowej) i wraz z innymi dobrami pozostawionymi przez spadkodawcę jest przedmiotem podziału między spadkobierców.
Aby wypłacić pozostałą kwotę, trzeba przeprowadzić postępowanie spadkowe i uzyskać postanowienie z sądu. Po uprawomocnieniu się postanowienia wszyscy spadkobiercy, lub tylko jeden – mający notarialne pełnomocnictwa od pozostałych, mogą udać się do placówki SKOK, by wypłacić środki. Zostanie o tym powiadomiony właściwy urząd skarbowy, który określi zobowiązanie podatkowe z tytułu otrzymanego spadku.
źródło: Eurogospodarka 3/2010