Dane takie mogą posłużyć do popełnienia przestępstwa, np. nielegalnego zaciągania szybkiej pożyczki gotówkowej. W ten sposób właściciel skradzionego dokumentu w ciągu kilku dni może stać się dłużnikiem u kilku wierzycieli.
Dane osobowe w obecnie obowiązującym systemie prawnym podlegają ochronie. W praktyce jednak widzimy, że obywatele nie wiedzą, jak sobie z takimi problemami radzić. W związku z nadmierną ilością spraw, w których dane osobowe służyły osobom nieuprawnionym do bezprawnych działań, Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych (GIODO), wspierając akcję Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zamieścił na swojej stronie internetowej cenne wskazówki i informacje, jak ustrzec się przed niechcianą pożyczką, kredytem czy innym zobowiązaniem powstałym poprzez działanie niezgodne z prawem, wykorzystując bezprawnie powzięte dane osobowe.
GIODO sygnalizuje, że wpływa do niego coraz więcej informacji, że z niewiadomych przyczyn nastąpiła transmisja danych, na którą użytkownik nie miał wpływu (np. w nocy). Z opublikowanych wskazówek można stworzyć pewien model postępowania zabezpieczający nas przed takiego typu zagrożeniami. Należy zatem:
1. Nie zostawiać dowodu osobistego czy paszportu w wypożyczalniach i muzeach jako zastawu za sprzęt czy audioprzewodnik.
2. Nie udostępniać do kserowania dowodu, meldując się w hotelu, ośrodku wypoczynkowym czy na campingu.
3. Nie podawać tych danych, które nie są wymagane przy meldunku.
4. Nie podawać danych, które nie są wymagane dla stworzenia umowy z biurem podróży czy przewoźnikiem.
5. Nie wybierać opcji: „Zapamiętaj hasło”, niezależnie od używanego serwisu czy sprzętu.
6. Wylogowywać się zawsze po zakończeniu operacji w serwisie bankowym oraz sprawdzać swoje elektroniczne konto bankowe, bowiem w ten sposób w momencie popełnienia przestępstwa na tle finansowym z wykorzystaniem danych będzie można szybko przedsięwziąć odpowiednie kroki.
7. Nie używać tego samego hasła do różnych serwisów.
8. Szyfrować dane na urządzeniach mobilnych.
9. Pilnować telefonu/smartfona.
10. Nie wgrywać niepotrzebnych nowych aplikacji.
11. Niszczyć swoją korespondencję. Nigdy nie wyrzucać listu lub koperty, na których widnieją nasze dane. Można np. zamalować je flamastrem, tak aby nie dało się ich odczytać.
12. Nie odpowiadać na podejrzane maile. Przede wszystkim nie wolno również podawać swoich danych osobistych na podejrzanych stronach ani wypełniać formularzy HTML pochodzących od nieznanych nadawców, szczególnie gdy komputer nie jest chroniony przez oprogramowanie antywirusowe, które jest w stanie szybko zidentyfikować i zablokować oszukańczy link.
W tym miejscu należy jednak zadać istotne pytania: „Co zrobić w sytuacji, gdy zostaniemy już postawieni przed faktem dokonanym, a do naszych drzwi zapuka komornik? Czy możemy w jakiś sposób się bronić, jeżeli nie zgłosiliśmy np. kradzieży dowodu tożsamości lub jeżeli dane zostały skradzione w jednej z wyżej wymienionych sytuacji?”. Należy wtedy dokonać odpowiednich czynności:
■ Pierwszy krok: zawiadamiamy policję o zaistniałej sytuacji – ma to istotne znaczenie dla wykazania, że to nie my zaciągnęliśmy kredyt.
■ Druki krok: ustalamy u komornika, jaki tytuł wykonawczy jest podstawą egzekucji komorniczej.
KAMIL SPRYSZAK
Cały artykuł w numerze 11/2014 Eurogospodarki.
